Kostka Rubika 4x4x4 została skonstruowana przez Petera Sebestieny w 1981 roku. Nigdy nie zyskała tak dużej popularności jak klasyczna kostka Rubika, ale i tak jest jedną z najczęściej kupowanych układanek. Niektórzy uważają ją za naturalne rozwinięcie klasycznej kostki Rubika 3x3 - powstała poprzez dodanie jednej warstwy z każdej strony. Układanie kostki 4x4 w pewnym sensie opiera się na układaniu kostki 3x3x3, jednak jest bardziej skomplikowane.

Układanie kostki Rubika 4x4

Kostka 4x4 jest najmniejszą układanką, którą układa się poprzez tzw. redukcję. To znaczy, że jej ułożenie składa się z dwóch głównych kroków: przywrócenie układu elementów do “stanu 3x3x3” (połączenie centrów oraz krawędzi w taki sposób, żeby kostkę można było ułożyć ruchami samymi zewnętrznymi warstwami), a następnie ułożyć wszystkie elementy tak jak zwykłą kostkę 3x3. Oczywiście zostały wymyślone bardziej efektywne metody, które pozwalają na szybsze układanie kostki 4x4, ale prawie wszystkie opierają się na klasycznej redukcji. Opisana metoda jest o tyle ważna, że dzięki niej można ułożyć każdą większą kostkę NxNxN - osoby potrafiące układać 4x4 nie mają problemu w ułożeniu 5x5. Do ułożenia 6x6 wystarczy poznać jedną technikę niezbędną do ułożenia centrów, a wszystkie pozostałe kostki można układać na bazie technik do 5x5, 6x6 i właśnie redukcji.

Dla kogo polecana jest kostka 4x4x4?

Kostka Rubika 4x4 jest najmniejszą kostką, którą układa się prawie tak samo, jak większe układanki. Dlatego poleca się ją kupić początkującym speedcuberom, którzy nie mieli styczności z większymi kostkami od 3x3. Kupienie w pierwszej kolejności np. kostki 5x5x5 może okazać się błędem, ponieważ jej ułożenie bez znajomości redukcji może być trudne (poradniki często opierają się na umiejętności układania kostki 4x4). Kostka Rubika 4x4x4 jest kostką, którą układa się długo - początkującym pełne ułożenie zajmuje kilka minut. Dlatego niektórzy traktują jej ułożenie jako wyzwanie. Ze względu na istnienie większej liczby elementów kostka 4x4 oferuje więcej możliwości niż 3x3, dlatego niektórzy uznają ją za ciekawszą układankę. Dotyczy to m.in. różnorodności metod - także niezwiązanych z redukcją.

Kostka 4x4x4 na zawodach

Układanie kostki 4x4 jest stałym elementem zawodów speedcubingowych. Jej ułożenie zajmuje kilka razy więcej czasu niż ułożenie kostki 3x3, a do osiągnięcia standardowego progu, który należy uzyskać w ramach “kwalifikacji” na zawodach należy nauczyć się pewnych bardziej zaawansowanych technik i spędzić wiele godzin na treningu, ale to nie odstrasza nowicjuszy, którzy podejmują się wystartowania w tej konkurencji, dzięki czemu jest popularną konkurencją. Rekord świata w najszybszym ułożeniu kostki 4x4x4 szybko się poprawiał - w roku 2009 wynosił około 40 sekund, a w 2017 już poniżej 20 sekund. Obecnie rekordzistą świata jest Sebastian Weyer (17,42), a w średniej Max Park (21,11). Podczas niektórych oficjalnych zawodów zawodnicy rywalizują też w bardzo trudnej konkurencji - układaniu kostki 4x4x4 bez patrzenia. Rekord świata Stanleya Chapela w tej konkurencji wynosi 1:02,51.